Taş Hastalığı Nedir
ve Kimlerde Olur?
Taş hastalığı birçok insanda görülebilir. Tarihteki ilk taş hastalığına, 7.000 yaşındaki Mısırlı bir mumyada rastlanmıştır. Bilimsel verilere göre, dünya çapında her 10 kişiden 1’i yaşamı boyunca böbrek taşı sorunu yaşamaktadır.
Son 30 yılda, bu hastalık daha da yaygın hale geldi. Tıbbi verilerin en detaylı tutulduğu ülkelerden biri olan ABD’de üriner sistem taş hastalığı, nüfusun %4’ünden azında görülürken, yakın geçmişte bu oran %5’ten fazlasına yükselmiştir.
Böbrek taşı tanımı yerine üriner sistem taş hastalığı (ürolithiasis) demek daha doğrudur. Çünkü, taşlar sadece böbreklerde değil, üriner sistemin diğer bölümlerinde de görülebilir.
Geçtiğimiz yıllarda böbrek taşı, kadınlara oranla erkeklerde daha çok görülmekteyken, günümüzde eşit oranda görülmektedir.
Kidney stones. National Kidney Foundation Web site.http://www.kidney.org/atoz/content/kidneystones.cfm. Accessed April 13, 2010.
Asplin JR, Coe FL, Favus MJ. Nephrolithiasis. In: Fauci AS, Braunwald E, Kasper DL, Hauser SL, Longo DL, Jameson JL, Loscalzo J, eds. Harrison’s Principles of Internal Medicine. 17th ed. New York, NY: McGraw Hill Medical; 2008:1815-1820.
Hall PM. Nephrolithiasis: treatment, causes, and prevention. Cleveland Clinic J Med. 2009;76:10,583-591
Taş Hastalığı Nedir ve Kimlerde Olur?
Taş hastalığı birçok insanda görülebilir. Tarihteki ilk taş hastalığına, 7.000 yaşındaki Mısırlı bir mumyada rastlanmıştır. Bilimsel verilere göre, dünya çapında her 10 kişiden 1’i yaşamı boyunca böbrek taşı sorunu yaşamaktadır.
Son 30 yılda, bu hastalık daha da yaygın hale geldi. Tıbbi verilerin en detaylı tutulduğu ülkelerden biri olan ABD’de üriner sistem taş hastalığı, nüfusun %4’ünden azında görülürken, yakın geçmişte bu oran %5’ten fazlasına yükselmiştir.
Böbrek taşı tanımı yerine üriner sistem taş hastalığı (ürolithiasis) demek daha doğrudur. Çünkü, taşlar sadece böbreklerde değil, üriner sistemin diğer bölümlerinde de görülebilir.
Geçtiğimiz yıllarda böbrek taşı, kadınlara oranla erkeklerde daha çok görülmekteyken, günümüzde eşit oranda görülmektedir.
Kidney stones. National Kidney Foundation Web site.http://www.kidney.org/atoz/content/kidneystones.cfm. Accessed April 13, 2010.
Asplin JR, Coe FL, Favus MJ. Nephrolithiasis. In: Fauci AS, Braunwald E, Kasper DL, Hauser SL, Longo DL, Jameson JL, Loscalzo J, eds. Harrison’s Principles of Internal Medicine. 17th ed. New York, NY: McGraw Hill Medical; 2008:1815-1820.
Hall PM. Nephrolithiasis: treatment, causes, and prevention. Cleveland Clinic J Med. 2009;76:10,583-591
Peki Ya Çocuklarda
Taş Hastalığı...
Üriner sistem taş hastalığı, daha çok erişkin hastalığı gibi algılanmasına rağmen, bebeklik dönemi dahil tüm çocuklarda rastlanan ve görülme sıklığı giderek artan bir hastalıktır.
Üriner sistem taş hastalığı, erkeklerde erişkin dönemde, kızlarda ise 10 yaşın üzerinde daha çok görülür. Ailede taş öyküsünün varlığı önemlidir ve hastaların %12-68’inde öykünün pozitif olduğu saptanır. Çocuk hastaların yaklaşık üçte biri asemptomatiktir ve başka nedenlerle yapılan ultrasonografide tanı alırlar.
Erişkinlere nazaran, çocuklar metabolik risk faktörlerinin varlığı nedeni ile taşa bağlı morbiditeye (hastalık durumu) daha çok maruz kalabilmektedirler. Üriner sistem taşı olan çocuklarda belirlenen tedavi planlanmasıyla hem cerrahi yöntemlere ihtiyaç duyulmadan medikal tedavi ile başarı sağlanabilmekte, hem de yeni taş oluşumu önlenebilmektedir.
Abdurrahman ÖNEN Çocuk Cerrahisi Dergisi 27(1):8-32, 2013 doi:10.5222/JTAPS.2013.008
Aslıhan KARA, Metin Kaya GÜRGÖZE, Alp Uygar GÖZÜTOK Üriner Sistem Taş Hastalığı Olan Çocukların Metabolik Değerlendirmesi, Fırat Tıp Dergisi 2018, Cilt 23, Sayı 3, Sayfa(lar) 142-145
Peki Ya Çocuklarda Taş Hastalığı...
Üriner sistem taş hastalığı, daha çok erişkin hastalığı gibi algılanmasına rağmen, bebeklik dönemi dahil tüm çocuklarda rastlanan ve görülme sıklığı giderek artan bir hastalıktır.
Üriner sistem taş hastalığı, erkeklerde erişkin dönemde, kızlarda ise 10 yaşın üzerinde daha çok görülür. Ailede taş öyküsünün varlığı önemlidir ve hastaların %12-68’inde öykünün pozitif olduğu saptanır. Çocuk hastaların yaklaşık üçte biri asemptomatiktir ve başka nedenlerle yapılan ultrasonografide tanı alırlar.
Erişkinlere nazaran, çocuklar metabolik risk faktörlerinin varlığı nedeni ile taşa bağlı morbiditeye (hastalık durumu) daha çok maruz kalabilmektedirler. Üriner sistem taşı olan çocuklarda belirlenen tedavi planlanmasıyla hem cerrahi yöntemlere ihtiyaç duyulmadan medikal tedavi ile başarı sağlanabilmekte, hem de yeni taş oluşumu önlenebilmektedir.
Abdurrahman ÖNEN Çocuk Cerrahisi Dergisi 27(1):8-32, 2013 doi:10.5222/JTAPS.2013.008
Aslıhan KARA, Metin Kaya GÜRGÖZE, Alp Uygar GÖZÜTOK Üriner Sistem Taş Hastalığı Olan Çocukların Metabolik Değerlendirmesi, Fırat Tıp Dergisi 2018, Cilt 23, Sayı 3, Sayfa(lar) 142-145
Taş Hastalığı Neden Oluşur?
Üriner sistem taşları, idrarın taş oluşturan maddelerle (mineraller) aşırı yüklenmesi sonucuyla ortaya çıkar. Bu durum, idrardaki taşları oluşturabilecek katı parçacıkları ayrıştırıp çözmek ve vücuttan uzaklaştırmak için yeterli sıvı olmadığı anlamına gelir.
İdrarın inhibitör adı verilen maddelere sahip olması durumunda bu maddelerin birleşerek kristaller oluşturması daha düşük olasılıktır.
İnhibitörler taş oluşumunu baskılar ve taşın büyümesini yavaşlatır. Sitrat, en önemli inhibitörlerden biridir.
İnhibitör, özetle bir maddeye bağlanarak o maddenin olumsuz özelliklerini baskılayan bir moleküldür.
Bu sayede sorunu net olarak ortadan kaldırabildiği gibi, istemeyen süreçleri bloke ederek metabolik düzensizliğin oluşmasını da engelleyebilir.
Taş Oluşumunu Engelleyen/Baskılayan Faktörler Nelerdir?
Meyve ve sebzeler, tüm idrar yolu taşlarının oluşumunu önleyebilecek birçok inhibitörü bir arada sunabilirler. Bu inhibitörler arasında en önemlileri potasyum, magnezyum, lifler, sitrik asit (sitrat), fitatlar, ve antioksidanlardır.
Üriner sistem taşlarının; ilaçlarla, besin takviyeleriyle veya farklı cerrahi operasyonlarla taşın büyüklüğüne, konumuna ve cinsine bağlı olarak semptomatik tedavisi mümkündür.
Tedavinin asıl amacı tekrarı önlemektir. En yaygın taş türleri (kalsiyum ve ürik asit), ilaç ve diyet / yaşam tarzı değişiklikleri ile etkili bir şekilde yönetilebilir.
Taş Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Taş Hastalığı Risk Faktörleri Nelerdir?
